Kết luận điều tra chuyên án Năm Cam (phần 17): Vụ Châu Phát Lai Út cố ý gây thương tích

Châu Phát Lai Út đã cùng đồng bọn gây ra hai vụ chém anh Trần Văn Minh và Trát Minh Dũng. Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Phong (nguyên là Viện trưởng VKSND quận 1) đã can thiệp để đình chỉ điều tra vụ án. Hiện ông Phong đã bị truy tố về tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội.

B. Các vụ phạm tội do các đối tượng khác thực hiện

I. Vụ Châu Phát Lai Em giết Đổng Chí Nam

II. Các vụ cố ý gây thương tích của các đối tượng khác

1. Châu Phát Lai Út cố ý gây thương tích (dùng dao chém Trần Văn Minh và Trát Minh Dũng)

1.1. Hành vi cố ý gây thương tích

a. Châu Phát Út và đồng bọn chém Trần Văn Minh ngày 10/8/1999

Sau khi tổ chức tội phạm của Trương Văn Cam và đồng bọn bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an bắt giữ, ngày 31/1/2002 Trần Văn Minh (thường gọi Minh "Cuội"), sinh 1963, trú tại 152/1, đường Trần Xuân Soạn, phường Tân Hưng, quận 7, TP HCM làm đơn tố cáo Châu Phát Út, đã nhờ đồng bọn chém gây thương tích cho Minh vào tối 10/8/1999 tại quán Cà phê 3B, bến Chương Dương. Trước đây, Minh không dám tố cáo vì khiếp sợ thế lực của anh em nhà Châu Phát Lai Em (Lai Em là anh ruột Châu Phát Út và là tay chân thân cận của Trương Văn Cam) cụ thể vụ việc như sau:

Do có sự cãi nhau giữa Lân là con trai của Châu Phát Lai Anh (Lai Anh là anh ruột của Châu Phát Út) và Hòa là em trai của Trần Văn Minh, Minh đã nói lại sự việc này với Châu Phát Út nên dẫn tới Út bực tức với Minh. Khoảng 20h ngày 10/8/1999, Châu Phát Út đến quán “BARCONKET” (sau đổi thành nhà hàng Hoàng Hôn), thì gặp Nguyễn Trần Lam (Lam là bạn tù trước đây với Út ở trại Xuyên Mộc) và Đinh Tuấn Huy (bạn của Lam) cùng Châu Phát Lai Em ngồi uống rượu, được một lát thì Út đứng lên chửi “đù mẹ đù cha” và đến kéo Lam đứng dậy, Lam kéo Huy đi theo. Út đi 1 xe máy chạy trước, Lam đi xe mô tô L.A chở Huy chạy theo sau. Đi đến chợ cá Cầu Ông Lãnh Út dựng xe bên lề đường và đi vào nhà em rể tên là Của (hiện Của đã chết), Của đưa cho Út 1 thanh kiếm rồi Út đi ra và đưa kiếm cho Huy cầm, lúc này Lam và Huy biết là đi đâm chém ai đó. Út lên xe chạy trước Lam chở Huy chạy theo sau, đi một đoạn đến quán 3B Bến Chương Dương thấy Trần Văn Minh đang ngồi uống cà phê với một số người, Út chỉ tay vào Minh và nói: “chém chết mẹ thằng mặc áo xanh cho tao”. Ngay lúc đó, Huy cầm kiếm lao vào chém Minh, Minh giơ tay trái lên đỡ thì bị thương ở tay rồi bỏ chạy, Huy đuổi theo mấy mét chém tiếp nhưng không trúng, Huy chạy lại chỗ Lam đang chờ. Xe không nổ máy nên Huy phải đẩy khoảng 100 m thì xe nổ máy. Lam chở Huy cầm kiếm ngồi sau bỏ chạy đến đầu đường Nguyễn Công Trứ (cửa Công ty SAIGON SHIP) thì dừng lại và Lam gọi điện thoại cho Út nhưng không gặp. Sau khi gọi điện cho Út không được, Lam nói Huy giấu chiếc kiếm ở bồn hoa trước cửa Công ty SAIGON SHIP rồi chở Huy về nhà mình thuê ở 600 Lê Quan Định ngủ. Châu Phát Út lúc đó đã chạy xe về nhà thay quần áo khác và ra HTX bốc xếp bến Chương Dương để làm việc. Trần Văn Minh được mọi người đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình điều trị.

Khoảng 2 tuần sau Lam gặp Út, sau đó Út có rủ Lam, Huy đi nhậu và “bao chơi gái” chứ Út không cho tiền Lam và Huy.

Trần Văn Minh điều trị tại bệnh viện khoảng 20 ngày thì về nhà. Châu Phát Lai Em tới thăm Minh và có ý đe dọa nếu như Minh làm đơn tố cáo với công an. Châu Phát Út cũng tới thăm và đưa cho Minh 2 triệu đồng. Vì lo sợ thế lực của gia đình Châu Phát Lai Em, nên trước đây Minh không dám tố cáo như đã nêu ở trên. Vợ Trần Văn Minh có đơn trình bày tổng số tiền điều trị cho Minh là: 9,2 triệu đồng (BL số: V11.T2 -195).

Gia đình Đinh Tuấn Huy tự nguyện bồi thường cho gia đình Minh 2 triệu đồng nhưng chị Phượng (vợ Trần Văn Minh) không nhận (BL số:V11.T3 - 454)

Lời khai nhận tội của các bị can Út, Lam, Huy, Lời khai của Minh (bị hại) và lời khai nhân chứng phù hợp với nội dung sự việc nêu trên (BL số:V11.T2 -119 -121; 153 - 160; 168-171; 179-180).

Do đã quá lâu nên đến nay chiếc kiếm không thu hồi được, nhưng với lời khai nhận của các bị can và lời khai của bị hại, nhân chứng có đủ cơ sở xác định hung khí mà các bị can sử dụng để gây án là 1 thanh kiếm dài khoảng 80 cm, rộng 5 cm, mũi nhọn (BL số: V11.T2 - 172,173).

Bản kết luận giám định y pháp số 2284/C21 (CIII) ngày 18/6/2002 của Viện khoa học hình sự Bộ Công an kết luận thương tích của Minh: Cứng các khớp liên đốt ngón trỏ, giữa, nhẫn và út bàn tay trái, tỷ lệ thương tật là: 27% (BL số: V11.T2- 133 -139).

b. Châu Phát Út dùng dao chém Trát Minh Dũng đêm 21/11/2000 tại chợ cá Cầu Ông Lãnh

Khoảng 2h30" ngày 21/11/2000 tại chợ cá Cầu Ông Lãnh, quận 1, tên Châu Phát Út và anh Trát Minh Dũng, sinh 1970, trú tại 81/65 Bến Chương Dương, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP HCM cùng là công nhân bốc xếp thuộc hợp tác xã số 1 Bến Chương Dương đang làm việc. Tên Út có nói với Trát Minh Dũng: Mày làm ở trong chợ hay ngoài đường?; anh Dũng trả lời: Làm ở đâu thì cùng là làm. Hai người cãi nhau, anh Dũng có đẩy làm Út ngã vào chậu cá, Út đứng dậy bỏ đi còn anh Dũng tiếp tục làm việc. Sau vài phút anh Dũng nghe có người kêu, liền quay lại thì thấy tên Út đang vung dao lên chém mình, Dũng đưa tay phải lên đỡ, tên Út chém liên tục anh Dũng 3 nhát, sau đó vứt dao tại hiện trường, rồi bỏ đi và trốn khỏi nơi cư trú, đến ngày 14/2/2001 tới Công an phường Cầu Ông Lãnh tự thú. Còn anh Dũng được mọi người đưa đi cấp cứu và điều trị tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình thành phố.

Bản kết luận giám định y pháp số 1632/TT.OO ngày 15/12/2000 của tổ chức giám định pháp y - Pháp y tâm thần TP HCM kết luận: tỷ lệ thương tật 31% vĩnh viễn.

Sau khi Cơ quan điều tra có kết luận điều tra vụ án đề nghị truy tố Út thì VKSND quận 1 lại trưng cầu giám định lại. Bản giám định y pháp số 33/2001/GĐYP ngày 25/5/2001 của tổ chức giám định pháp y Trung ương khu vực phía Nam kết luận: Liệt thần kinh trụ bàn tay phải, có ảnh hưởng chức năng bàn tay phải một phần, tỷ lệ thương tật là 22% vĩnh viễn.

Xét thấy việc giám định thương tích của Dũng có nghi vấn nên Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã trưng cầu giám định lại. Bản kết luận giám định pháp y số 2283/C21(CIII) ngày 18/6/2002 của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an kết luận: Tỷ lệ thương tật của Trát Minh Dũng là 31% (BL số: V11.T3 -243 -256).

Mặc dù không thu hồi được con dao mà tên Út đã sử dụng để gây án nhưng lời khai của nạn nhân phù hợp với lời khai nhận của Châu Phát Út là đã sử dụng con dao dùng để chặt cá dài khoảng 40 cm, rộng 10 cm, đầu vuông, cán gỗ chém anh Dũng (BL số: V11.T3 -225,229,234,264,267,269,273,276), mặt khác thương tích để lại trên người nạn nhân đủ cơ sở xác định hung khí mà tên Út sử dụng là con dao dài khoản 40 cm, rộng 10 cm, cán gỗ.

Chi phí điều trị vết thương là 4 triệu đồng, gia đình Châu Phát Út đã bồi thường cho anh Dũng.

Xét nhân thân Châu Phát Út là đối tượng rất côn đồ: vừa mới mãn hạn tù 17 năm về tội giết người, mới được tha vào cuối năm 1998, thì Lai Út liên tiếp gây ra 2 vụ án trên. Điều đó thể hiện Lai Út là kẻ rất coi thường pháp luật, sẵn sàng đâm chém người khác dù là thân quen và với lý do rất đơn giản.

Hành vi của Châu Phát Út đã phạm vào tội cố ý gây thương tích, tội danh được quy định tại khoản 4 điều 104 BLHS nước Cộng hòa XHCN VN

(tiep theo)
1.2 Hành vi không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội của Nguyễn Bá Phong.
Ngày 18/4/2001 Công an quận 1 TP HCM có kết luận điều tra vụ án nêu trên, chuyển VKSND quận 1 đề nghị truy tố bị can Châu Phát Út về tội cố ý gây thương tích, nhưng Nguyễn Bá Phong (nguyên là Viện trưởng VKSND quận 1) đã từng bước chỉ đạo và đến ngày 23/7/2001 thì đình chỉ điều tra vụ án, bị can cụ thể như sau:

Ngày 15/2/2001 Nguyễn Bá Phong trực tiếp nhận “đơn xin bãi nại” (bản photo) không ghi ngày tháng năm 2001 của Trát Minh Dũng, “đơn xin bảo lãnh” của Châu Kim Hoa (chị ruột của Châu Phát Út) và công văn đề nghị của HTX bốc xếp số 1 bến Chương Dương do Châu Phát Lai Em (anh ruột của Châu Phát Út) đưa. Các đơn này không được vào sổ đơn thư của VKSND quận 1. Ngay sau khi nhận đơn Nguyễn Bá Phong đã có ý kiến chỉ đạo trên “đơn xin bãi nại”: "Cố ý gây thương tích do lỗi của người bị hại trước. Nay đã có đơn bãi nại, nếu thương tích không trầm trọng (11%) thì phân loại xử lý đề nghị công an hủy bỏ biện pháp ngăn chặn” (BL số: V11.T3 - 418). Trong khi đó Cơ quan điều tra chưa chuyển hồ sơ đến VKSND quận 1 mà hôm sau 16/2/2001 Công an quận 1 mới chuyển hồ sơ đề nghị phê chuẩn lệnh tạm giam đối với bị can Châu Phát Út. Mặt khác lúc này kết luận pháp y xác định thương tích nạn nhân là 31% vĩnh viễn. Nguyễn Bá Phong đã yêu cầu anh Nguyễn Thủy Chung là cán bộ tổng hợp đưa hồ sơ vụ án này cho Phong, rồi sau đó đến ngày 21/2/2001 Phong đã giao trực tiếp cho kiểm sát viên Đinh Duy Hưng (BL số: V11.T3 - 433), mặc dù chức năng giao vụ án này cho cấp dưới để kiểm sát điều tra là trách nhiệm của ông Lê Mạnh Quân (Phó viện trưởng phụ trách án hình sự).

Sau khi Công an quận 1 chuyển kết luận điều tra cùng hồ sơ vụ án đến VKSND quận 1 như nêu ở trên, thì ngày 15/5/2001 Phong lại trực tiếp nhận “đơn xin cứu xét giám định lại vết thương” của bị hại, đơn của Châu Kim Hoa và công văn của hợp tác xã bốc xếp số 1 cũng do Châu Phát Lai Em đưa và cũng không được vào sổ văn thư của viện. Nguyễn Bá Phong không chuyển đơn cho ông Lê Mạnh Quân để xem xét giải quyết hoặc chỉ đạo kiểm sát viên yêu cầu Cơ quan điều tra làm rõ để trả lời bị hại mà lại có bút phê chỉ đạo kiểm sát viên Đinh Duy Hưng làm quyết định trưng cầu giám định lại thương tật theo yêu cầu của người bị hại (BL số: 422). Thực hiện ý kiến của Phong, kiểm sát viên Đinh Duy Hưng đã làm quyết định trưng cầu lại. Sau khi có kết luận giám định pháp y như nêu trên, Nguyễn Bá Phong chỉ đạo kiểm sát viên Đinh Duy Hưng viết đề xuất cho Châu Phát Út tại ngoại. Theo sự chỉ đạo của Phong, ngày 30/5/2001 kiểm sát viên Đinh Duy Hưng có phiếu đề xuất: “cho bị can Châu Phát Út tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú” và trình ông Lê Mạnh Quân, ông Quân đã có bút phê: “bị can phạm tội thuộc khoản 2 điều 104 BLHS (có tính chất côn đồ và dùng hung khí nguy hiểm), mặt khác có tiền án thuộc tội đặc biệt nghiêm trọng, báo cáo Viện trưởng quyết định”. Cùng ngày Nguyễn Bá Phong có ý kiến chỉ đạo: “...không có hành vi côn đồ... tính chất nguy hiểm không lớn. Do đó có thể truy tố ở khoản 1. Tuy nhiên cần xin ý kiến Phòng kiểm soát xét xử trước khi quyết định xử lý... duyệt hủy bỏ biện pháp tạm giam...” (BL số: V11.T3 -425).

Ông Đinh Duy Hưng, viết dự thảo công văn gửi Phòng kiểm sát điều tra VKSND TP HCM để báo cáo vụ án và xin đường lối xử lý, ngày 16/7/2001 ông Quân đã ký “đồng ý’’ và Nguyễn Bá Phong có sửa một vài ý trên bản thảo này (BL số: V11.T3 - 426). Nhưng sau đó Nguyễn Bá Phong lại quyết định không cần báo cáo VKS thành phố nên văn bản này không được phát hành và chỉ đạo ông Đinh Duy Hưng làm quyết định đình chỉ điều tra vụ án, bị can để ông Lê mạnh Quân, ký như đã nêu ở trên. Theo quy định án đình chỉ điều tra cuối tháng phải báo cáo và chuyển hồ sơ lên VKS cấp trên để kiểm tra, nhưng hồ sơ vụ án này sau khi đình chỉ không được chuyển VKS thành phố để kiểm tra.

Lời khai của bị can Nguyễn Bá Phong:

Bị can khai nhận: Việc nhận đơn do Châu Phát Lai Em đưa không qua sổ sách văn thư của cơ quan là không đúng quy định của ngành (BL số:V11.T3- 302, 303). “Có đơn do Lai Em đưa từ đó tôi mới cho giám định lại Trát Minh Dũng và cho tạm tha Châu Phát Út sau đó đã đình chỉ điều tra vụ án” (BL số: V11.T3 - 314,315). Nguyễn Bá Phong cũng thừa nhận con dao mà Châu Phát Út sử dụng để gây án là hung khí nguy hiểm (BL số: V11.T3 - 310). Nguyễn Bá Phong còn thừa nhận người chịu trách nhiệm về việc đình chỉ điều tra vụ án, bị can Châu Phát Út là Phong (BL số: V11.T3 -294, 295, 315).

Lời khai của ông Đinh Duy Hưng:

Khi nhận được đơn của người bị hại, có bút phê chỉ đạo của Nguyễn Bá Phong ngày 15/2/2001 do Phong đưa, ông Hưng biết vụ án này Nguyễn Bá Phong có quen biết với người nhà của bị can Châu Phát Út, cụ thể hôm Phong nhận đơn là do Châu Phát Lai Em đưa (BL số: V11.T3 - 329, 334, 353, 357). Ông Đinh Duy Hưng còn khai Nguyễn Bá Phong chỉ đạo ông Hưng vụ án này từ đầu đến khi đình chỉ điều tra (BL số: V11.T3 - 333). Ông Hưng khai tiếp: Ngày 30/5/2001, khi anh Lê Mạnh Quân có ý kiến phải truy tố ở khoản 2 điều 104 như bút phê trên phiếu đề xuất, nhưng thấy Nguyễn Bá Phong ngay từ đầu đã đề nghị công an hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đối với Châu Phát Út nên quan điểm của ông Hưng thiên hướng theo Phong (BL số: V11.T3 - 329,330).

Lời khai của ông Lê Mạnh Quân:

Quan điểm từ trước cho đến nay là phải truy tố Châu Phát Út, như bút phê ngày 30/5/2001 (BL số: V11.T3 - 425), nhưng ông Quân ký quyết định đình chỉ điều tra vụ án, bị can là phải chấp hành theo ý kiến của Viện trưởng vì theo nguyên tắc “thủ trưởng chế” của ngành kiểm sát. Ông Lê Mạnh Quân cũng thừa nhận sai phạm của mình là không đấu tranh kiên quyết đối với Nguyễn Bá Phong và lẽ ra sau khi chấp hành quyết định của viện trưởng thì phải báo cáo lên lãnh đạo cấp trên nhưng không báo cáo (BL số: V11.T3 - 367).

Không những đã cố tình để lọt tội của tên Út, Nguyễn Bá Phong còn có văn bản cản trở khi Công an quận 1 lập hồ sơ đề nghị đưa Châu Phát Út đi cơ sở giáo dục bắt buộc năm 2001, cho rằng Út không thuộc đối tượng đưa đi cơ sở giáo dục. Chính vì vậy tên Út tiếp tục lộng hành cho đến khi băng nhóm Trương Văn Cam bị triệt phá (BL số: V11.T3 - 431,432).

Hành vi trên của Nguyễn Bá Phong đã phạm vào tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội, tội danh được quy định tại điểm b, khoản 2, điều 294 BLHS.

Đối với ông Lê Mạnh Quân và kiểm sát viên Đinh Duy Hưng đã có hành vi sai phạm, nhưng vì là cấp dưới phải chấp hành theo ý kiến chỉ đạo của cấp trên. Đến nay đã thành khẩn kiểm điểm nhận rõ những sai phạm của mình, xét thấy không cần thiết phải truy cứu trách nhiệm hình sự, ngày 24/7/2002 Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có công văn số 1066/C16 -C3 ngày 24/7/2002 gửi VKSND Tối cao đề nghị xử lý nghiêm khắc về hành chính đối với ông Quân và ông Hưng.